Szukasz bezpłatnej pomocy w uzyskaniu odszkodowania?
Rowerzyści lub piesi są postrzegani jako słabsi uczestnicy ruchu drogowego: prawo holenderskie ma dla tej grupy użytkowników dróg wyjątkowe ustalenia dotyczące kolizji z pojazdem silnikowym. Kierowca jest odpowiedzialny za szkodę rowerzysty lub pieszego bez konieczności udawadniania jego (kierowcy) winy. Kierowca może jednak żądać odszkodowania za szkody poniesione w kolizji z rowerem lub pieszym w wyniku ich błędu. Poza tymi wyjątkami obowiązują powszechne przepisy prawne.
Ochrona prawna (art. 185 ustawy o ruchu drogowym)
Zwykle po wypadku należy udowodnić, że strona przeciwna jest odpowiedzialna za szkodę. Nie dotyczy to rowerów lub pieszych potrąconych przez pojazd silnikowy (samochód, motocykl, motorower, skuter itp.). Prawo stanowi, że kierowca pojazdu silnikowego zawsze ponosi odpowiedzialność za szkodę, chyba że mowa jest o działaniu tzw. siły wyższej. Jest to forma "odpowiedzialności za ryzyko". Krótko mówiąc: kierowca nie musi być winny wypadkowi, jednak pozostaje pociągnięty do odpowiedzialności. Wydaje się to niesprawiedliwe, ale rowerzysta lub pieszy jest bardziej narażony na poważne obrażenia spowodowane dużą masą pojazdu. Piesi i rowerzyści to słabsi uczestnicy ruchu drogowego. Stąd ten wyjątek w prawie.
Siła wyższa
O sile wyższej jest mowa, jeśli kierowca jest w stanie udowodnić, że nie można postawić mu żadnego zarzutu, czyli, że nie jest winny wypadkowi. W praktyce trudno udowodnić siłę wyższą, tym samym kierowca pojazdu mechanicznego często zostaje pociągnięty do odpowiedzialności.
Przykład siły wyższej
Pieszy zostaje nagle popchnięty przez kogoś innego na przejeżdżający samochód. Pieszy jest dotkliwie poturbowany i chce pociągnąć kierowcę do odpowiedzialności za swoją szkodę. Sędzia orzekł, że w tym wyjątkowym przypadku występuje działanie siły wyższej, a kierowca nie ponosi odpowiedzialności.
Przykład gdzie nie można powołać się na siłę wyższą
Nastolatek, 15 lat, wjeżdza na drogę rowerem w pobliżu szkoły. Nastolatek zostaje potrącony przez kierowcę, który jedzie z dozwoloną prędkością. Nastolatek w wyniku kolizji łamie nogę. Kierowca mógł zauważyć nastolatka, jednak nie zmniejszył prędkości. Nie ma w tym przypadku mowy o sile wyższej, ponieważ można postawić kierowcy (drobny) zarzut (widział lecz nie hamował). Ubezpieczenie samochodu będzie musiało wypłacić 50% odszkodowania na rzecz nastolatka.
Praktyka
W orzecznictwie sądowym rozróżnia się rowerzystów i pieszych od 14 roku życia i dzieci poniżej 14 roku życia.
Rowerzysta lub pieszy od 14 roku życia
- kierowca pojazdu mechanicznego ponosi odpowiedzialność i rekompensuje szkodę rowerzysty lub pieszego, chyba że kierowca może wykazać siłę wyższą. W przypadku siły wyższej, rowerzysta lub pieszy nie otrzyma rekompensaty
- jeśli nie ma mowy o sile wyższej, rowerzysta lub pieszy zawsze otrzyma rekompensatę w wysokości co najmniej 50% jego szkody, nawet jeśli rowerzysta lub pieszy są wini wypadkowi
- w niektórych przypadkach rowerzysta lub pieszy dostaje więcej niż 50% odszkodowania za szkode poniesioną z własnej winy. Wysokość odszkodowania jest zależna m.in. od rodzaju błędów obu stron, rodzaju urazu poszkodowanego, oraz tego czy ktoś jest ubezpieczony (tak zwane „billijkeidscorrectie”)
Rowerzysta lub pieszy otrzymuje więc zawsze, nawet jeśli sami są winni wypadkowi, od 50% do 100% odszkodowania za poniesioną szkodę.
Przykład
Kierowca przemieszcza się w terenie zabudowanym. Nagle 20-letni pieszy wychodzi z zaparkowanego samochodu. Zostaje potracony przez samochód i jest ciężko ranny. Sąd stwierdza, że kierowca jest w 30% winny wypadkowi, a pieszy w 70%. Normalnie pieszy powinien otrzymać tylko 30% odszkodowania za szkody, ale prawo stanowi, że pieszemu należy się co najmniej 50% szkody. Pomimo 70% "własnej winy" pieszego, otrzyma on co najmniej 50% odszkodowania.
Ponieważ pieszy doznał bardzo poważnych obrażeń, sędzia może uznać wypłacenie nie tylko 50%, ale np.80% szkody.
Rowerzysta lub pieszy poniżej 14 roku życia
Dla rowerzystów lub dla pieszych poniżej 14 rku życia obowiązuje inna reguła. Powodem jest to, że świadomość ruchu drogowego u dzieci nie jest jeszcze dobrze rozwinięta.
- w przypadku kolizji pomiędzy pojazdem silnikowym a rowerzystą lub pieszym poniżej 14 roku życia, rekompensata za poniesioną szkodę ZAWSZE WYNOSI 100%, nawet jesli kierowcy nie można zarzucić żadnego błędu
- jest inaczej jedynie, jeśli kierowca pojazdu mechanicznego może udowodnić, że dziecko spowodowało kolizję celowo (zdarza się to bardzo rzadko)
Przykład
11-latek wyjeżdża rowerem na drogę bez rozglądania się i z telefonem w ręku. Wyjazd jest słabo widoczny z drogi. Dziecko nagle skręca w lewo i zostaje potrącone przez motocyklistę. Dziecko jest ciężko ranne. Motocyklista nie mógł w żaden sposób zapobiec temu wypadkowi. Mimo błędów dziecka, kierowca motocykla jest odpowiedzialny i musi wypłacić (lub jego ubezpeczenie) 100% szkody rowerzyście. Nie ma w tym przypadku mowy o celowym (umyślnym) spowodowaniu wypadku ze strony dziecka.
Odwrotna sytuacja
Uszkodzenie pojazdu mechanicznego spowodowane przez rowerzystę lub pieszego
Jeśli pojazd mechaniczny ma szkody spowodowane błędem rowerzysty lub pieszego, właściciel pojazdu może zażądać od nich odszkodowania. Można kierować żądanie bezpośrednio do bezpośrednio rowerzy lub pieszego lub do jego ubezpieczenia (AVP – odpowiedzialność cywilna dla osób prywatnych). W takim przypadku obowiązują normalne przepisy prawne, z pewnymi wyjątkami:
- kierowca pojazdu mechanicznego musi udowodnić, że pieszy lub rowerzysta popełnił błąd
- aby zrekompensować 100% szkody kierowca musi wykazać, że istnieje działanie siły wyższej, co nie jest łatwe, z uwagi na fakt, że kierowca zawsze musi brać poprawkę na błędy pieszych lub rowerzystów
- jeśli sam kierowca również popełnił błąd, musi zapłacić (część) szkody samemu. To zależy od wagi błędów popełnionych przez obie strony
Rola firm ubezpieczeniowych
Często rowerzyści lub piesi mają ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej osób prywatnych (AVP). Kierowca pojazdu mechanicznego może wnioskować o roszczenie bezpośrednio do ubezpieczyciela. Jeśli kierowca pojazdu silnikowego musi samodzielnie wypłacić odszkodowanie (częściowo) za szkodę, może odwołać się do własnego ubezpieczenia (np. allrisk, czyli auto casco lub ubezpieczenie pasażerów).
Przykłady
Rowerzysta wjeżdża w samochód stojący na czerwonym świetle, powodując uszkodzenie lusterka bocznego. Ponieważ rowerzysta popełnia błąd, a kierowca nie jest winny (działanie siły wyższej), rowerzysta jest odpowiedzialny za szkodę. Kierowca otrzymuje 100% odszkodowania.
Kierowca jedzie swoim pasem ruchu. Cyklista przemieszcza się w przeciwnym kierunku jazdy na sąsiedniej ścieżce rowerowej. Z pasa ruchu kierowcy nie widać ścieżki rowerowej z powodu pasa zieleni. Kierowca chce skręcić w prawo i rozgląda się dobrze, czy nie nadjeżdżają cykliści, uderza jednak w cyklistę, którego nie było widać. Kierowca ma pożądnie wgniecioną maskę samochodu. Kierowca nie otrzyma pełnej rekompensaty, ponieważ nie może wykazać siły wyższej. Pomimo faktu, że kierowca nie mógł zauważyć cyklisty, musi zawsze wziąć pod uwagę błąd rowerzysty (słabszego uczestnika ruchu). Kierowca ponosi 25% kosztów za swoja szkodę. Cyklista musi wypłacić 75% szkody kierowcy samochodu.
Źródło: ANWB