Problemy polskich pracowników tymczasowych
Zdjęcie: Kwartalnik "Biuletyn", Polsko-Niderlandzkie Stowarzyszenie Kulturalne, PNKV.
Podobne wypowiedzi padają z ust wielu z moich klientów. Wieloletnia praktyka uczy, że wielu naszych rodaków, usytuowanych w słabszej pozycji wobec holenderskiego pracodawcy, pada ofiarą jawnych lub mniej jawnych nadużyć. Z przekonaniem można tu mówić o... tajemnicy poliszylela, ponieważ proceder jest znany od dawna, jednak z braku środków nie podejmuje się odpowiednich kroków. Egzekucja prawa jeszcze nie dociera wszędzie. Rząd holenderski potwierdza tą "niedopuszczalną i szkodliwą dla reputacji Holandii jako cywilizowanego kraju pracy” sytuację.
Na czym to polega? Wielu migrantów zarobkowych otrzymuje nadal wynagrodzenie poniżej najniższej krajowej oraz przebywa w niedogodnych warunkach mieszkaniowych. Nagminny jest obraz polskiego (przeludnionego) hotelu robotniczego, za który pobierane są bardzo wysokie opłaty. Polacy skarżą się na częste tzw. kontrole ze strony agencji pracy, co narusza ich prywatność. Kontrole mają na celu ewentualne udzielenie kary za przewinienia rangi: nieposprzątany pokój, zagubienie klucza, włosy w kratce ściekowej pod prysznicem, wizyta przyjaciół.
Natomiast odnosząc się do płac pracowników tymczasowych (często migrantów), zostały one wyrównane z poziomem płac pracowników stałych w 2015 r. (nota bene w wyniku długoletnich protestów samych poszkodowanych). Jak dochodzi więc do nadużyć? Po odtrąceniu, przez agencję pośrednictwa pracy opłaty za kwaterunek, wynagrodzenie spada poniżej najniższej krajowej. Nie pomijajmy 80-godzinnego tygodnia pracy i nieadekwatnym do tego wynagrodzeniu. Dzięki wstawiennictwu naszego ambasadora, Pana Marcina Czepelaka, oraz podjętych przez rząd i Inspekcję Pracy środków, pracodawcy zatrudniający polskich migrantów będą kontrolowani na większą skalę niż dotychczas. W maju br. Ambasador oraz Pani konsul Renata Kowalska wstawili się za polskimi pracownikami tymczasowymi, alarmując w gazecie „Gelderlander” o nieuczciwych agencjach zatrudnienia, które nadużywają elastycznego, holenderskiego prawa pracy, aby zarabiać pieniądze na emigrantach zarobkowych. Polakom często obiecywane są warunki pracy oraz zakwaterowania dalece odbiegające od faktycznego stanu. Agencje dokładnie wiedzą, jak wykorzystać luki w prawie pracy, dotyczącym pracy tymczasowej i samozatrudnieniu w taki sposób, aby zarabiać jak najwięcej, czasem kosztem pracowników.
Wśród wielu z nas funkcjonuje przekonanie, że jeśli nie można zmienić danej sytuacji należy ją zaakceptować, pogodzić się z nią, być może nawet przestać działać. Generalnie jest to mądre rozwiązanie, jednak kiedy wiedzieć czy daną sytuację można zmienić czy też nie? Przekonanie o braku jakichkolwiek możliwości może wynikać z niewiedzy. Polacy po pierwsze nie wiedzą gdzie się zwrócić lub jeśli wiedzą, boją się stracić pracę. Często słyszę o rotacji pracowników pomiędzy agencjami pracy. Po półrocznym kontrakcie pracownicy "przerzucani" są do innej agencji, a po kolejnym półroczu mile widziani są w kolejnej agencji. Pracodawcy unikają w ten sposób wiązania się z pracownikiem na dłuższy okres czasu, aby w efekcie uniknąć stałego zatrudnienia. Polacy natomiast akceptują w ciszy ten stan rzeczy, ponieważ zwyczajnie potrzebna jest im praca i nawet gdyby chcieli coś zrobić wolą " się nie wychylać". Części rodakom to odpowiada, znaczna część rozkłada ręce w przekonaniu, że "nikt się za nich nie wstawi". Jest też grupa ludzi, którzy zgłaszają się do ambasady, adwokatów czy Inspekcji Pracy. Duże brawa za odwagę tych ostatnich, ponieważ tylko w ten sposób można ograniczyć niechęć do braku poczucia odpowiedzialności holenderskich pracodawców.
Rząd holenderski oraz polska ambasada nawołują Polaków do zgłaszania nadużyć. Podpisuje się pod tym.
Zgłoś nadużycie:
Strona Inspekcji PracySZW - formularze w języku polskim.
0800-7000 (Anonimowy Punkt Meldunkowy)
SNCU, Fundacja ds. przestrzegania CAO dla pracowników biur pośrednictwa pracy, skargi, tel. 0800-7008.
SNF, Stowarzyszenie Regulacji Zakwaterowania Pracowników Tymczasowych, skargi.
Centralny Punkt Zgłoszeniowy Meld.nl (w języku holenderskim).
Autor: Anna Konowalczyk
Źródła: Rijksoverheid, NRC, Gelderlander.